Koronavirüsler, hayvanları veya insanları enfekte edebilen ve Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Yeni koronavirüs (SARS-CoV-2) Aralık 2019'da Wuhan şehrinde ortaya çıkan ve pnömoni, pulmoner ödem, ARDS, multiorgan yetmezliği ve ölüme sebebiyet verebilen bir solunum yolu enfeksiyon etkenidir. Tedavi çalışmaları devam etmekle birlikte şu an hidroksiklorokin, azitromisin, plazma tedavisi ve favipravir gibi anti-viraller öne çıkan tedavilerdir. Hastalığın ölüm oranı %3,8'dir. Yayılımın azalmasını sağlamak amacıyla yasal düzenlemeler yapılmıştır. Aile sağlığı merkezleri (ASM) çocuk, gebe, yaşlı, kronik hastalığı olan hastalar ve birtakım sağlık belgeleri için başvuran kişilere hizmet veren birinci basamak sağlık kurumlarıdır. Pandemi varlığında aile hekimleri, ASM’lere başvuran kişiler arasında virüs iletimini kısıtlamak zorundadır. Bu nedenle triaj yapılması yüksek riskli hastaları mümkün olan en kısa sürede saptamak için gereklidir. ASM’lere başvuran tüm hastalar bu şekilde korunabilir. Filyasyon yapıldıktan sonra, şüpheli vakalar veya COVID-19 ile temas eden vakalar aile hekimleri tarafından klinik durumlarının takip edilmesi ve izolasyon koşullarının kontrol edilmesi amacıyla günlük olarak takip edilmektedir. Tüm bu nedenlerden ötürü, COVID-19 ile mücadele eden aile sağlığı merkezlerini incelemeyi amaçladık.
Anahtar Kelimeler: COVID-19, SARS-CoV-2, pandemik, aile hekimliği, temel sağlık hizmetiThe coronaviruses are a large family of viruses infecting animals or humans and causing diseases, including Middle East Respiratory Syndrome(MERS, MERS-CoV) and Severe Acute Respiratory Syndrome(SARS, SARS-CoV). The novel coronavirus SARS-CoV-2 emerged in December 2019 at city of Wuhan, affecting respiratory system leading to pneumonia, pulmonary edema, Acute Respiratory Distress Syndrome, multiorgan failure and death. Treatment studies are still ongoing but hydroxychloroquine, azithromycin, oseltamivir, favipravir with some other anti-virals and convolescent plasma therapy are prominent. Mortality rate of disease is 3,8% in the world, infesting many countries. Legal regulations have been made for public to reduce transmission. Family health centers are providing healthcare services to every individual, for example; children, pregnants, patients with chronic diseases, patients with any complaint and individuals applied for health papers. In such a pandemic family physicians also have to restrain the transmission of virus between those people who applied. Therefore triage is needed to determine the high risk patients as soon as possible. Both them and other patients are protected in that way. After the filiation is done, suspected case or COVID-19 contacted cases are kept in touch by family phyisicians to follow up their clinical status and check for isolation conditions. For all these reasons, we aimed to examine the family health centers coping with COVID-19.
Keywords: COVID-19, SARS-CoV-2, pandemics, family pracitce, primary health care